29 stycznia 1904 r. w Warszawie urodziła się Lidia Zamenhof, najmłodsza córka inicjatora esperanta. Autorka tłumaczeń literatury polskiej na esperanto (m. in. „Quo Vadis”, nowel Prusa i Sienkiewicza), aktywna bahaitka. Jako zapalona nauczycielka języka międzynarodowego Lidia prowadziła kursy w wielu krajach, od 1937 r. w Stanach Zjednoczonych, skąd ze względu na nieprzedłużenie wizy musiała wrócić do Polski pod koniec 1938 r.
Po wybuchu wojny została aresztowana za szerzenie propagandy antynazistowskiej w Ameryce. Zwolniona po kilku miesiącach trafiła wraz z członkami rodziny Zamenhofów do warszawskiego getta. Wielokrotnie oferowaną przez polskich esperantystów pomoc w ucieczce Lidia odrzucała nie chcąc narażać ich życia.
Ostatnim świadkiem, który widział Lidię Zamenhof była Eva Toren. Poznały się w kwietniu 1942 r. 5 września Lidia została wybrana do transportu do obozu zagłady w Treblince. Jak napisała później Eva, Lidia „szła jak królowa, wyprostowana, z dumą, zupełnie inaczej niż większość spanikowanych ofiar”.
Lidia Zamenhof (1904-1942)
